غار كوگان؛ شاهكار بشر در دل طبيعت
جام جم آنلاين: غار منحصر به فرد «كوگان» يكي از معدود غارهاي مصنوعي لرستان است كه به دست انسان در دل كوهستان‌هاي اين استان به‌وجود آمده است.

به گزارش مهر، غار كوگان در 52 كيلومتري جنوب شرقي خرم‌آباد در روستاي خوش آب و هوايي به همين نام قرارگرفته است.

غار كوگان جزو غارهاي چند طبقه است كه دسترسي بسيار سختي دارد و رسيدن به آن بدون تجهيز به امكانات و وسايل كوه نوردي و غار نوردي دشوار است.

اين غار دژ مانند كه تمام آن با حجاري‌هاي طاقت فرسا به وجود آمده به استناد سكه‌هايي كه در اطراف آن به دست آمده است به دوره اشكانيان تعلق دارد و طي قرون متمادي به عنوان يك محل سكونت دائمي مورد استفاده قرار گرفته است.

ورودي غار به صورت چهار گوش در اندازه 50/2 در 20/2 متر است و به سمت شمال باز مي‌شود. غار شامل دو طبقه است كه طبقه اول آن از چهار اتاق و فضاهاي مرتبط به هم تشكيل شده است. طبقه دوم آن حدود 40/3 متر بالاتر از كف قسمت اول غار است.

اين غار داراي اتاق‌هايي جهت استفاده بوده و نمونه‌اي از معماري صخره‌اي اشكاني است كه علاوه بر آن اثر مذكور به آيين مهر نيز نسبت داده شده است.
 مي‌شود. 

 معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان گفت: ۳۱ اثر تاریخی، فرهنگی و دو اثر طبیعی استان طی سال گذشته در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید.

رامین ابراهیمی گفت: سال گذشته در مجموع ۵۷ اثر تاریخی، فرهنگی و طبیعی در میراث ملی کشور ثبت شد که لرستان با ثبت ۳۱ اثر یکی از استان‌های برتر کشور در این زمینه محسوب می‌شود.

وی اظهار داشت: مرمت بناهای تاریخی یکی دیگر از برنامه‌های سال گذشته سازمان بود که به صورت جدی و مستمر انجام شد.

به گفته وی در این زمینه عملیات مرمت و استحکام بخشی قلعه فلک‌الافلاک، پل کشکان، پل شکسته و پل دختر، سربازخانه خرم‌ آباد، مساجد جامع و امام خمینی (ره) بروجرد و قلعه مظفری الشتر از جمله اقدام انجام شده در حوزه مرمت آثار است.

ابراهیمی گفت: در زمینه تعیین عرصه حریم آثار تاریخی و فرهنگی نیز بیش از ۱۰ تپه و محوطه تاریخی و فرهنگی با حفر گمانه، تعیین حریم شده است.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری لرستان افزود: در زمینه کاوش‌های باستان‌شناسی نیز محوطه‌های تاریخی سنگتراشان، غارهای خرم‌آباد(گیلوران، قمری، گرارجنه و کلدر با همکاری هیئت باستان شناسی از هندوستان و همکاری دانشگاه اسپانیا) انجام شد.

وی با اشاره به اقدامات شاخص انجام شده در بخش مطالعات گفت: مطالعه و تهیه طرح جامع محوطه قلعه فلک الافلاک و حصار ۱۲ برجی شامل مستند نگاری و انجام مطالعات پایه در خصوص بناهای تاریخی واقع در حریم قلعه فلک‌الافلاک، حصار ۱۲ برجی، مطالعه و تهیه طرح احداث پنج موزه در محدوده حصار ۱۲ برجی، تهیه طرح مرمت و احیاء حصار ۱۲ برجی و ساماندهی و تهیه طرح جامع محدوده از دیگر فعالیت‌های اجرا شده در سال ۹۰ است.

بناهای تاریخی و فرهنگی لرستان(2)

پل سی پله (كر و دت )

این بنا در منطقه سر طرهان شهرستان كوهدشت بر روی رودخانه سیمره در حد فاصل استان لرستان و ایلام واقع شده است.پل در تنگترین بستر رودخانه سیمره ، در محلی بنام سی پله Sipela واقع شده است این پل در مسیر یكی از راههای باستانی قرار داشته كه سبب ارتباط كرمانشاهان ، ایلام و لرستان (سرطرهان ) بوده است.پل یاد شده دارای 4 چشمه طاق بوده كه اكنون تنها دو چشمه طاق آن باقی است . پنهای هر پا یه آن 5/6 متر و طول آن 17 متر است .اندازه سنگهایی كه در پایه به كار رفته 60×60×100سانتیمتر وبعضی نیز بزرگترند.روی هریك از این سنگها علامت مشخصی كنده شده است. مصالح بنا از كچ وسنگ است.در آثار مورخان دوره اسلامی اشاره ای به این پل نشده است. این پل سترگ از آثار منحصر به فرد دوره ساسانی بوده وبه شماره 4511 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.


پل گاو میشان

این پل در فاصله30 كلیومتری شهرستان پلدختر وبرفراز رودخانه سیمره در حد فاصل استانهای ایلام ولرستان احداث شده است.جهت پل شمال شرقی به جنوب غربی می باشد.طول آن حدود 175 متر و عرض گذرسطح پل نزدیك به8متر و20 سانتیمتراست،و در حال حاضردارای 6چشمه طاق می باشد

غار منحصر به فرد "کوگان" یکی از معدود غارهای مصنوعی لرستان است که به دست انسان در دل کوهستانهای این استان به وجود آمده است.

غار کوگان در ۵۲ کیلومتری جنوب شرقی خرم آباد در روستای خوش آب و هوایی به همین نام قرارگرفته است.

غار کوگان جزو غارهای چند طبقه است که دسترسی بسیار سختی دارد و رسیدن به آن بدون تجهیز به امکانات و وسایل کوه نوردی و غار نوردی دشوار است.

این غار دژ مانند که تمام آن با حجاریهای طاقت فرسا به وجود آمده به استناد سکه هایی که در اطراف آ ن به دست آمده است به دوره اشکانیان تعلق دارد و طی قرون متمادی به عنوان یک محل سکونت دائمی مورد استفاده قرار گرفته است.

ورودی غار به صورت چهار گوش در اندازه 50/2 در 20/2 متر است و به سمت شمال باز می شود. غار شامل دو طبقه است که طبقه اول آن از چهار اتاق و فضاهای مرتبط به هم تشکیل شده است. طبقه دوم غار حدوداً40/3 متر بالاتر از کف قسمت اول غار است.

این غار دارای اتاقهایی جهت استفاده بوده و نمونه ای از معماری صخره ای اشکانی است که علاوه بر آن اثر مذکوربه آیین مهر نیز نسبت داده شده است.

مساحت کلی فضاهای تعبیه شده در این غار دست ساز حدود 281 متر مربع است و از نکات قابل تأمل در این غار وجود مخازن آب در داخل اتاقهاست.
 

طوایف لرستان در یك تقسیم بندی به دو بخش لر و لك تقسیم می شوند كه از نظر لهجه , سنن, آداب و رسوم و برخی مسایل مذهبی با یك دیگر تفاوت دارند. ایلات و طوایف لك در شمال و شمال باختری لرستان سكونت دارند . در گذشته لك ها به «طوایف وند» و لرها به «فیلی» شهرت داشتند. الوار ایران در لرستان, بخشی از ایلام, چهارمحال و بختیاری, كهگیلویه و بویر احمد و بخشی از استان فارس و بوشهر زندگی می كنندو سرزمین لك نشین به صورت خط منحنی در دره های رودخانه سیمره میان بروجرد, نهاوند, خرم آباد, كرمانشاه و ایلام قرار گرفته است. در سایر نقاط ایران مثل

اقوام مهاجر، در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد در كوهساران زاگرس اسكان یافتند و سرانجام، سرزمین بین‌النهرین (میان دو رود) را تصرف كردند. نام طایفه‌هایی كه در زاگرس سكونت داشتند، در آٍثار برجای مانده از سارگن پادشاه مقتدر اكد (دو هزار و بیست و هشت تا دو هزار و سی قبل از میلاد) آمده است.

به استناد كتیبه‌های بابلی، آشوری و ایلامی، ساكنان دامنه‌های كوهساران زاگرس طایفه‌هایی مانند لولوبی، مانایی، كاسی، گوتی، نایدی، آمادا و پارسوا بوده‌اند. تاریخ‌نگاران، در آریایی بودن لولوبی‌ها و مانایی‌ها تردید دارند؛ اما شواهد تاریخی نشان می‌دهند، كاسی‌ها در سال هزار و ششصد قبل از میلاد در لرستان كنونی می‌زیستند و حكومت آنها از شمال و شرق لرستان تا اطراف همدان توسعه داشت.

این قوم، در هزاره دوم پیش از میلاد در بابل نفوذ كردند، از حمورابی شكست خوردند؛ اما عاقبت در بابل مستقر شدند و دومین سلسله شاهان بابل را تأسیس كردند. انقراض كاسیان در هزاره دوم پیش از میلاد، با یورش دولت مقتدر ایلام صورت گرفت. در نتیجه، كاسی‌ها به زاگرس عقب نشستند و خراجگزار ایلام شدند و آنها در برابر توسعه‌طلبی آشوری‌ها، در مناطق شرقی، مانند سدی مقاومت كردند.

قدرت این قوم كوه‌نشین به حدی رسید كه شاهان سلسله هخامنشی هنگامی كه از فارس به شوش یا از بابل به اكباتان می‌گذشتند، هدیه‌هایی برای ایلات كوهستانی بین راه می‌فرستادند تا مسیر آنها را امن نگاه دارند. در دوره‌های بعدی ساكنان این نواحی به ‌طور موقت مغلوب اسكندر مقدونی شدند.


در دوره ساسانیان، پشتكوه و پیشكوه را شخصی از خاندان معروف هرمزان اداره می‌كرد. آخرین فرمانروای این خاندان، همان هرمزان بود كه به اسارت سپاهیان عرب درآمد. عرب‌ها در سال شانزده هجری قمری پس از فتح حلوان، نواحی شمالی لرستان را گرفتند و در سال بیست و یك هجری قمری، نهاوند و قسمت جنوبی لرستان را نیز به تصرف خود درآوردند.
 

 

استان لرستان سرزمینی كوهستانی است كه به‌ جز تعدادی دره آبرفتی و چند دشت كوچك، ناحیه هموار ندارد. این ناهمواری‌ها كه دارای سنگ‌های دگرگونی است، در نتیجه مجاورت با گنبدهای خارایی (درونی) الوند و سربند (شازند) پدید آمده‌اند. در ناهمواری‌های اصلی استان (ارتفاعات اصلی زاگرس)، كوه‌ها به‌طور منظم از شمال غربی به سوی جنوب كشیده شده‌اند.

این ناهمواری‌ها كه معمولا با دره‌های عمیق همراهند، اغلب فشرده، بلند و ناصاف هستند؛ در حالی ‌كه ناهمواری پیشكوه‌های داخلی به‌صورت تپه‌ماهورهای گنبدی شكل و كم‌ارتفاع خودنمایی می‌كنند و نقاط بلند آنها، به گنبدهای خارایی مربوطند. استان لرستان دارای آب و هوای متنوع است. در زمستان، هنگامی كه در شمال لرستان برف و كولاك و سرمای شدید جریان دارد، قسمت‌های جنوبی آن از هوای مطبوع و بارانی برخوردار است.

بررسی‌های اقلیمی نشان می‌دهند، خرم‌آباد دارای زمستانی معتدل و تابستانی گرم است و بروجرد زمستانی سرد و تابستانی معتدل دارد. الیگودرز نیز زمستانی بسیار سرد و تابستانی معتدل دارد.